نوبت کاري و شبکاري
۱-.فوق العاده نوبت كاري كارگران نوبت كار چگونه محاسبه مي شود ؟
جهت محاسبه در صد فوق العاده نوبت كاري كارگران يك واحد لازم است يكصد و هفتاد و شش ساعت اول كاركرد هر كارگر در طول ماه از كارت تايمكس استخراج و سپس نسبت ساعاتي كه در تعداد ساعات استخراج شده به ساعت شب (22 الي 6 صبح ) مقارن بوده محاسبه گردد . چنانچه نسبت محاسبه شده به نيم (نصف) نزديك باشد فوق العاده نوبت كاري معادل 5/22درصد مزد و چنانچه به سي و سي صدم (33/.) نزديك باشد ميزان فوق العاده 15 درصد خواهد بود . به طور مثال چنانچه كارگر نوبت كاري در طول ماه 190 ساعت كاركرد داشته باشد و از 176 ساعت اول كاركرد مزبور حدود 87 ساعت به ساعات شب افتاده باشد فوق العاده نوبت كاري 5/22 درصد خواهد بود .
2-آيا كارگراني كه 24 ساعت كار و 24 ساعت استراحت مي كنند نوبت كار هستند و آيا مي توانند از فوق العاده نوبت كاري استفاده كنند ؟
كارگراني كه بر اساس قرارداد كار و شرايط كار مورد توافق 24 ساعت كار و 24 ساعت استراحت مي كنند با عنايت به تعريف كار نوبتي موضوع ماده 55 قانون كار نوبت كار نبوده و محق به دريافت فوق العاده مربوط نخواهد بود ولي چنانچه با توجه به عرف و روال كارگاه به اين قبيل كارگران وجهي تحت عنوان فوق العاده نوبت كاري پرداخت شده باشد دريافت آن جزء حقوق مكتسبه كارگران بوده و طبق روال گذشته به آن عمل خواهد شد .
3- گردش كار در طول ماه پرداخت فوق العاده نوبت كاري به كارگران را موجب مي شود شمول اين فوق العاده به مدت زمان مرخصي استحقاقي و تعطيلات رسمي بر چه مبنايي مي باشد ؟
شرط پرداخت فوق العاده نوبت كاري به كارگران نوبت كار گردش كار در طول ماه خواهد بود. بنابراين چنانچه گردش كار در محدوده يك ماه تحقق پيدا كند گر چه يك يا چند روز از ماه را كارگر در مرخصي استحقاقي يا در تعطيلات به سر برده باشد با توجه به گردشي شدن كار در آن ماه فوق العاده نوبت كاري متعلقه را به صورت كامل دريافت خواهد داشت ضمناً در ايام مرخصي استعلاجي با توجه به اينكه كارگر از سازمان تامين اجتماعي غرامت دستمزد دريافت مي كند پرداخت فوق العاده نوبت كاري براي ايام مذكور مورد پيدا نمي كند .
4- : يكي از روزهاي كار كارگران نوبتي با روز جمعه برخورد كرده است در اين صورت آيا 40% فوق العاده براي كار در روز جمعه شامل آنان نيز مي شود ؟
چنانچه روز كاري كارگران نوبت كار به روز تعطيل هفتگي جمعه برخورد كند مورد از مصاديق كار در روز جمعه و الزام به تعطيل يك روز ديگر در هفته به جاي جمعه مي باشد و در اين صورت اين قبيل كارگران محق به دريافت 40% فوق العاده موضوع تبصره يك ماده 62 قانون كار نيز خواهند بود .
5 - آيا فوق العاده نوبت كاري ناظر بر مزد روز جمعه ، تعطيلات رسمي و مرخصي استحقاقي نيز مي باشد ؟
درصدهاي نوبت كاري پيش بيني شده در ماده 56 قانون كار كل مزد ثابت يا مزد مبناي دريافتي ماهانه را شامل بوده و بايد براي روزهاي تعطيل هفتگي و تعطيلات رسمي و مرخصي استحقاقي نيز محاسبه و پرداخت گردد.
6- ساعت كار اضافي كارگران نوبت كار چگونه محاسبه مي شود ؟ چنانچه في المثل پس از بيست روز 176 ساعت تعيين شده در ماده 57 قانون كار انجام شده باشد آيا انجام كار پس از آن اضافه كار خواهد بود ؟
با عنايت به ماده 57 قانون كار براي كارگراني كه در طول ماه به طور نوبتي كار مي كنند تا سقف 176 ساعت كار ( در چهار هفته متوالي ) اضافه كاري مفهوم نداشته و در واقع پس از انجام 176 ساعت كار اضافه كاري مصداق پيدا مي كند. متذكر مي گردد 176 ساعت مذكور در هر مقطع زماني از چهار هفته متوالي مي تواند انجام شود.
7- در موسسه اي از مدتها قبل فوق العاده نوبت كاري كارگراني كه نوبت هاي كارشان در صبح و عصر واقع مي شود 15% بوده است آيا كارفرما مي تواند فوق العاده مزبور را كاهش دهد ؟
در صورتي كه واحدي از قبل اقدام به پرداخت فوق العاده هاي نوبت كاري بيش از ميزان مقرر در قانون نموده و اين پرداختها تا كنون ادامه يافته باشد اجراي آن به عنوان شرايط كار تلقي و هرگونه تغيير در آن با موافقت كارگران امكان پذير خواهد بود .
8- كارگراني كه گردش كار آنان به صورت صبح و عصر باشد و روزانه مثلاً يك ساعت از نوبت كار عصر آنان در ساعات شب واقع شود آيا مشمول همان فوق العاده ده درصد قرار مي گيرند ؟
كارگراني كه گردش كاري آنان به صورت صبح و عصر باشد مشمول ده درصد فوق العاده نوبت كاري قرار مي گيرند و واقع شدن يك ساعت كار عصر در محدوده ساعت كار شب تغييري در تعريف كار گردشي به صورت صبح و عصر و فوق العاده مربوطه كه ده درصد است ايجاد نمي كند .
9- آيا كارگراني كه از شكل كار نوبتي خارج شده و غير نوبتي كار مي كنند كماكان مشمول درصد نوبت كاري خواهند بود؟
چنانچه كارگران از حالت نوبتي به غير نوبت كاري تغيير وضعيت داده باشند در اين صورت پرداخت فوق العاده هاي نوبت كاري مقرر در ماده 56 قانون كار به آنان مورد پيدا نمي كند مگر اينكه براي اين پرداخت ها از قبل بين طرفين توافقي صورت گرفته باشد .
10- آيا به مدت زماني كه كارگر نوبت كار در مأموريت ماده 46 قانون كار به سر مي برد مشمول فوق العاده نوبت كاري قرار مي گيرد ؟
فوق العاده هاي نوبت كاري به كارگراني پرداخت مي شود كه كارشان در محدوده زماني يك ماه گردش داشته باشد به بيان ديگر شرط استفاده از درصدهاي نوبت كاري تحقق گردش كار در داخل يك ماه مي باشد . به اين ترتيب چون با محقق شدن گردش كاري در طول ماه كارگر نوبت كار مشمول فوق العاده مربوط براي كل مزد ماهانه مي شود بنابراين چنانچه مأموريت ها در ماههايي كه در آن گردش كار انجام شده صورت گرفته باشد در شمول درصدهاي نوبت كاري قرار مي گيرد .
11- در كار گاهي گردش كار كارگران به صورت صبح و عصر مي باشد آيا تغيير آن در قالب صبح و عصر و شب امكان پذير است ؟
تغيير گردش كار كارگران نوبت كار و افزايش تعداد نوبت هاي كاري آنان كه متضمن تغيير گردش باشد چنانچه در سطح كارگاه صورت گيرد تغيير عمده شرايط كار تلقي و مي بايستي برابر ماده 26 قانون كار عمل گردد .
12- مبلغي كه به عنوان مزاياي نوبت كاري به كارگران نوبت كار پرداخت مي شود آيا در هنگام محاسبه مزايايي همچون اضافه كاري و عيدي جزء مزد مأخذ محاسبه منظور مي گردد؟
نظر به اينكه از مزاياي مقرر در ماده 56 قانون كار به عنوان فوق العاده نام برده شده است لذا اين مزايا جزء مزد كارگر نبوده و در محاسبه اضافه كاري ، عيدي و پاداش و سنوات خدمت و نظاير آن منظور نخواهد شد .
13- با توجه به ماده 57 قانون كار ساعت كار كارگران نوبتي در چهار هفته متوالي نبايد از 176 ساعت تجاوز نمايد اين قاعده براي روزهاي 29 ،30 و روز سي و يكم در ماههاي 31 روزه چگونه قابل اعمال است ؟
نظر به اينكه در ماده 57 قانون كار اشاره گرديده كه ساعات كار كارگران نوبت كار در چهار هفته متوالي نبايد از 176ساعت تجاوز نمايد بنابراين با اعمال مراتب فوق در مورد كارگران نوبتي خود به خود موضوع ماههاي 29 ،30 و 31 روز مورد پيدا نخواهد كرد چون پس از خاتمه هر مورد از چهار هفته هاي متوالي ، چهار هفته متوالي بعدي شروع مي شود ولي در هر حال چنانچه تاكيد بر احتساب ساعت كار كارگران نوبتي در ماههاي 29 ، 30 و 31 روزه باشد اين مقصود با لحاظ داشتن 7 ساعت و 20 دقيقه ساعت كار قانوني روزانه و در نظر گرفتن روزهاي كاري كارگر در هر ماه حاصل خواهد شد .
14- چنانچه روزهاي كاري كارگران نوبتي با تعطيلات رسمي برخورد نمايد كار در اين ايام براي اين قبيل كارگران متضمن چه امتيازي مي تواند باشد ؟
كارگران نوبت كار نيز حق استفاده از تعطيلات رسمي با استفاده از مزد را خواهند داشت و در صورت مصادف شدن روزهاي كاري كارگران نوبت كار با ايام تعطيلات رسمي ، كار در ايام مذكور از همان ساعت اول به عنوان اضافه كار تلقي و براي هر ساعت كاري چهل درصد علاوه بر مزد هر ساعت كار عادي بايد پرداخت گردد .
15- كارگري به طور مستمر در شب كار مي كند منتهي به جاي تعطيل جمعه شب شب ديگري را در هفته تعطيل مي نمايد آيا وي مشمول 40% فوق العاده پيش بيني شده بابت كار در روز جمعه خواهد بود؟
كارگراني كه به طور ثابت در شب كار مي كنند ( كارگران غير نوبتي ) چنانچه به جاي تعطيل هفتگي جمعه شب به طور مستمر شب ديگري در هفته را به عنوان تعطيل هفتگي استفاده كنند با توجه به شمول حكم عام ماده 62 قانون كار و تبصره هاي ذيل آن نسبت به كليه كارگراني كه در مقاطع زماني مختلف در طول شبانه روز به كار اشتغال دارند علاوه بر برخورداري از 35% فوق العاده شب كاري موضوع ماده 58 ، از 40% اضافه مزد پيش بيني شده در تبصره يك ماده 62 قانون مرقوم نيز بهره مند خواهند شد .
16-حدود كار شبانه پيش بيني شده در ماده 61 قانون كار براي تحقق ممنوعيت كار در شب به چه ميزان مي باشد ؟
به نظر مي رسد كار شبانه مورد نظر در ماده 61 قانون كار ، كاري است كه بيش از نيمي از ساعات كار عادي روزانه در ساعات 22 شب الي 6صبح روز بعد انجام شود . به اين ترتيب در مواردي كه كمتر از نيمي از ساعات كار عادي در ساعات شب انجام شده و يا ساعات اضافه كاري كارگر در ساعات شب واقع شود كار شبانه مورد نظر در ماده 61 قانون كار نبوده و مشمول ممنوعيت كار در شب قرار نمي گيرد .
17- كارگري كه غير نوبتي بوده و ضمناً شب كار نيز مي باشد براي هر ساعت كار در شب 35% فوق العاده دريافت مي كند آيا وقتي اين كارگر در مرخصي استحقاقي به سر مي برد و يا در تعطيلات جمعه و تعطيل رسمي نيز مشمول فوق العاده شب كاري قرار مي گيرد ؟
فوق العاده شب كاري فقط به ساعت كار كارگر غير نوبتي كه در محدوده ساعات 22 شب و 6 صبح واقع مي شود پرداخت مي گردد و در اين زمينه ماده 58 قانون كار نيز همين را بيان مي نمايد بنابراين در مرخصي هاي استحقاقي و تعطيلات هفتگي و رسمي كه كارگر در كارگاه حضور ندارد استفاده وي از فوق العاده شب كاري كه به انجام كار در شب اختصاص دارد مورد پيدا نمي كند .
18- آيا كارگراني كه گردش كار آنان به صورت يك ماه صبح و يك ماه عصر و يا شب باشد مشمول فوق العاده نوبت كاري قرار مي گيرند ؟
با توجه به ماده 56 قانون كار كه كار نوبتي را كاري شناخته است كه نوبتهاي آن در طول يك ماه گردش داشته باشد بدين لحاظ كارگراني كه به صورت يك ماه صبح و يك ماه عصر و يا شب كار مي كنند نوبت كار نبوده و مشمول استفاده ازفوق العاده نوبت كاري نيز قرار نمي گيرند از طرفي چون اين قبيل كارگران قانوناً غير نوبتي تلقي مي شوند در اجراي ماده 58 قانون كار براي هر ساعت كار در شب كه در فاصله بين 22 و 6 بامداد واقع مي شود از 35% اضافه بر مزد ساعت كار عادي برخوردار خواهند شد .
19- در كارگاهي روال اين بوده است كه نوبت كاراني كه نوبت كارشان به ساعات شب بيافتد براي هر ساعت كار در شب علاوه بر فوق العاده نوبت كاري از فوق العاده شب كاري نيز بهره مند مي شده اند آيا كارفرما مي تواند تحت اين عنوان كه در قانون پرداخت فوق العاده شب كاري به كارگران نوبت كار پيش بيني نشده است به قطع اين فوق العاده اقدام نمايد ؟
چنانچه كارگاهي از قبل به كارگران نوبت كار خود بابت ساعت شيفت شب ، درصدي علاوه بر حق نوبت كاري پرداخت مي نموده و اين پرداخت ها استمرار يافته باشد تداوم آن جزء شرايط كار و عرف و روال كارگاه تلقي و قابل قطع نخواهد بود
| 
